SPRAWOZDANIE

 Z REALIZACJI ZADANIA KONKURSOWEGO               „Jezioro Kłodno-poznajmy, by zachować”

W RAMACH  PROJEKTU    „NASZE JEZIORO- NASZA SPRAWA”
DOFINANSOWANEGO  PRZEZ   WOJEWÓDZKI  FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ

W GDAŃSKU
 

realizacja : Zespół Szkół w Chmielnie

rok szkolny : 2013/2014

nr rejestru WFOŚ/D/235/2013

Zadania w/w konkursie dotyczyły:

1.      Monitoringu jakości wody i badania parametrów fizykochemicznych wody.

2.      Monitoringu antropopresji w okresie letnim.

3.      Inwentaryzacji  jeziora Kłodno i jego brzegów.

4.      Sprzątania brzegów jeziora.

5.      Inwentaryzacji  punktów konfliktowych wokół jeziora.

6.      Działań edukacyjnych.

7.      Przygotowania i przeprowadzenia działań dla społeczności lokalnych.

Realizacja zadania konkursowego „Jezioro Kłodno-poznajmy, by zachować rozpoczęła się we wrześniu 2013 roku z chwilą powołania do życia Szkolnego Klubu Odkrywców Przyrody, którego członkami zostali uczniowie klas III gimnazjum. Na pierwszym spotkaniu został wspólnie ustalony harmonogram realizacji zadań projektu, przydzielone zostały konkretne zadania do realizacji oraz omówiono sposoby ich wykonania. Uczniowie zostali poinformowani, że biorą udział w realizacji zadania konkursowego dofinansowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku kwotą 10 tysięcy złotych. Opiekun przedstawił listę zakupów pomocy służących prawidłowej realizacji zadania w postaci: sprzętu do badania wody, mikroskopów, aparatu fotograficznego, laptopa i kluczy do oznaczania roślin. Zakupy sprzętu zostały dokonane na początku października 2013 roku. Oto opis naszych działań ekologicznych w ramach realizacji zadania konkursowego:

1.        Monitoring  jakości wody i badanie parametrów fizykochemicznych wody.

            W ramach szkolnego  projektu „ Jezioro Kłodno – poznajmy, by zachować” uczniowie gimnazjum w Chmielnie-członkowie Szkolnego Klubu Odkrywców przyrody przeprowadzili w roku szkolnym 2013/ 14 analizę próbek wody pobranej z jeziora Kłodno w pobliżu naszej szkoły oraz z miejsca na plaży publicznej. Badania wykonane zostały w różnych porach roku z wykorzystaniem zestawu „Laboratorium do szybkiej analizy wody Visocolor School”. Uczniowie przeprowadzili badania próbek wody z jeziora Kłodno pod kątem zawartości takich parametrów jak:

•         związki azotu (amoniak, azotyny, azotany)

powstają głównie z substancji białkowych, które dostają się do wody z doprowadzanymi ściekami; amoniak występujący w wodzie może być pochodzenia organicznego lub nieorganicznego; jeżeli jest on pochodzenia organicznego, obserwuje się podwyższoną ultenialność; azotyny powstają głównie na skutek utleniania amoniaku w wodzie, mogą również przedostawać się do niej wraz z wodą deszczową na skutek redukcji azotanów zawartych w glebie; azotany stanowią produkt biochemicznego utleniania amoniaku i  azotynów bądź też mogą być wyługowane z gleby (maksymalne dopuszczalne stężenie azotanów 50 mg/dm³, maksymalne dopuszczalne stężenie amoniaku 0,5 mg/dm³, maksymalne dopuszczalne stężenie azotynów 0,5 mg/dm³),

•         fosforany

fosfor jest jednym z głównych makroelementów w organizmach, ale w wodach jest mikroelementem, ponieważ zawartość fosforu w siedlisku jest stosunkowo mała (wielokrotnie niższa niż w roślinach), często jest ona czynnikiem limitującym wzrost roślin i innych organizmów samożywnych w danym środowisku, dotyczy to zwłaszcza wód słodkich; dopływ związków fosforu głównie fosforanów PO₄ ^3- i innych biogenów do wód powoduje ich eutrofizację; zwiększenie ilości fosforu w jeziorach skutkuje zwiększoną ,produkcją pierwotną, jak również przebudową składu gatunkowego zespołów  glonów i często sinic; ponieważ fosfor trafia do obiegu w organizmach, jego wykrywalna zawartość w wodzie może nadal być stosunkowo niska. W środowiskach lądowych w pewnych warunkach fosfor również może być czynnikiem limitującym produkcję pierwotną; powolna eutrofizacja to proces naturalny, ale jest znacznie przyspieszana przez zanieczyszczenia antropogeniczne, głównie ścieki komunalne z detergentami zawierającymi fosforany i spływy z nawożonych pól,

•         twardość ogólna (całkowita)

właściwość wywołana obecnością substancji rozpuszczonych w wodzie, głównie soli wapnia i magnezu (również innych kationów, które występują jednak w dużo mniejszych ilościach, takich jak jony żelaza, glinu, manganu oraz metali ciężkich); twardość wody określa się zawartością rozpuszczonych w niej soli wapnia i magnezu, wyrażonych w mval/dm³ (1 mg Ca²⁺/dm³ odpowiada 0,05 mval/dm³, a 1 mg Mg²⁺/dm³ - 0,082 mval / dm³).

Twardość ogólną klasyfikuje się wg kationów (twardość wapniowa i twardość magnezowa) lub wg anionów ( twardość węglanowa i twardość niewęglanowa); twardość ogólna jest sumą twardości węglanowej i niewęglanowej lub sumą twardości wapniowej i magnezowej (maksymalne dopuszczalne stężenie 500 mg CaCO₃/dm³),

•         odczyn

wyraża stopień kwasowości lub zasadowości wody i jest określany ilościowo stężeniem jonów wodorowych: pH = - lg [H⁺]; oznaczenie pH wykonuje się kolorymetrycznie lub elektrometrycznie., wody o niskim odczynie pH odznaczają się korozyjnością, natomiast wody o wysokim odczynie pH wykazują skłonność do pienienia się (norma od 6 do 9 pH).

Przedstawione wyniki badań próbek wody wskazują, że badane parametry w tych dwóch miejscach mieszczą się w Przedstawione wyniki badań próbek wody wskazują, że badane parametry w tych dwóch miejscach mieszczą się w dopuszczalnych normach określanych dla wód jezior klasy II , do której zaliczane jest jezioro Kłodno w Chmielnie.

2.        Monitoring antropopresji w okresie letnim.

        W okresie letnim wzrasta  natężenie ruchu turystycznego w samym Chmielnie, a szczególnie nad jeziorami chmieleńskimi , w tym najbardziej nad jeziorem  Kłodno nad którym położona jest większość dużych ośrodków wypoczynkowych , kwater prywatnych i agroturystycznych oraz camping „Pod Tamową”. Niesie to za sobą zwiększoną emisję hałasu, zanieczyszczenia wody i jej zaśmiecanie , ten właśnie rodzaj antropopresji był przedmiotem badania. Zaznacza się to w w zanieczyszczeniu wód powierzchniowych i  podziemnych, degradacji pokrywy roślinnej i gleby, czy też w powstaniu tzw. „dyskomfortu hałasowego”. Wzrost liczby zwiedzających wywołuje też poczucie braku komfortu psychicznego przez osoby poszukujące ciszy i możliwości bezpośredniego obcowania z przyrodą.

 Zadaniem naszym było ustalenie w jakim stopniu zwiększony napływ turystów wpływa na turystyczne obciążenie jeziora. Posłużyły nam do tego przede wszystkim dane uzyskane z poszczególnych obiektów turystycznych zlokalizowanych nad brzegiem jeziora Kłodno dotyczące ilości udzielonych noclegów w okresie sezonu letniego . Obciążenie turystyczne jest istotnym czynnikiem deformacji środowiska przyrodniczego i kulturowego obszarów chronionych jakim jest jezioro Kłodno/Natura 2000/.

W celu określenia wpływu turystyki na jezioro Kłodno , a szczególnie  jego strefę brzegową w  badaniu uwzględniono przede wszystkim ilościowe wskaźniki ruchu turystycznego w sezonie turystycznym (lipiec-sierpień) czyli ilość noclegów udzielonych turystom wypoczywającym bezpośrednio nad jeziorem Kłodno. Oto rozkład liczby udzielonych noclegów w poszczególnych ośrodkach wypoczynkowych, kwaterach, pensjonatach i gospodarstwach agroturystycznych oraz na polach namiotowych:

1.ośrodki wypoczynkowe - 6317 noclegów

2.pola namiotowe - 533

3.gospodarstwa agroturystyczne - 1536

4.kwatery - 282

5.pensjonaty - 1228

6.pokoje gościnne - 934

Razem w miesiącach lipiec-sierpień w obiektach turystycznych udzielono 10830 noclegów co w przeliczeniu na ilość dni czyli okres korzystania przez te osoby z jeziora/ średnio przez 50 dni/ wynosi 218 osób wypoczywających codziennie nad jeziorem Kłodno. Nie stanowi to zatem zbyt dużego obciążenia i nie wpływa niekorzystnie na jego środowisko.

3.        Inwentaryzacja jeziora Kłodno i jego brzegów.

          Całe jezioro wchodzi w skład specjalnego obszaru ochrony siedlisk NATURA 2000 o nazwie „Uroczyska Pojezierza Kaszubskiego”, szczególną cechą obszaru jest duże zróżnicowanie warunków siedliskowych, duży stopień   różnorodności biocenotycznej (bogaty inwentarz zbiorowisk roślinnych) oraz różnorodności gatunkowej (dotyczy to zarówno flory naczyniowej, mszaków, jak i różnych grup zwierząt - ptaków, płazów i gadów oraz ssaków),

Jezioro położone jest także od 1983 roku  na terenie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Występujące gatunki ryb to głównie: sielawa, węgorz, płoć, szczupak, okoń, leszcz,

wg.danych  dotyczących tego obszaru NATURA 2000 w ostoi stwierdzono:

- 10 gatunków ptaków wymienionych w zał. I Dyrektywy Ptasiej; mają one tu swoje terytoria lęgowe,

- 15 gatunków ptaków regularnie migrujących,

- 4 gatunki zwierząt kręgowych wydrę ,strzeblę błotną, traszkę grzebieniastą,kozę a także ważkę - trzeplę zieloną.

Florę zagrożoną i chronioną reprezentuje przeszło 125 gatunków roślin naczyniowych, w tym wiele bardzo rzadkich składników flory Polski i Pomorza, charakterystycznych dla specyficznych i zagrożonych siedlisk

W ramach zajęć terenowych uczniowie dokonali podstawowej inwentaryzacji przyrodniczej gatunków roślin zasiedlających strefę przybrzeżną jeziora. Przy pomocy atlasów i kluczy rozpoznali podstawowe gatunki najczęściej spotykane na tym terenie. Wykonali zielnik będący zbiorem podstawowych gatunków przybrzeżnych jeziora Kłodno, oznaczonych zgodnie z obowiązująca systematyką, wykonali również dokumentację fotograficzną z opisem siedlisk.